1 marca obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”. Dzień ten został ustanowiony przez Sejm RP w 2011 roku, aby upamiętnić tych, którzy po II wojnie światowej z bronią w ręku przeciwstawili się narzuconej siłą władzy komunistycznej.
W Broku uroczystości upamiętniające Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” rozpoczęły się w niedzielę 28 lutego br. Mszą Świętą w Kościele pw. św. Andrzeja Apostoła w Broku, w której jedną z intencji była pamięć o Żołnierzach Wyklętych. Następnie w dniu 1 marca delegacja Władz samorządowych Gminy Brok na czele z Burmistrzem Miasta i Gminy Brok Panem Markiem Młyńskim oraz Przewodniczącym Rady Gminy w Broku Panem Sylwestrem Runo i Sekretarzem Gminy Panią Anną Dawidczyk oraz Księdzem Jarosławem Hrynaszkiewiczem Proboszczem Parafii w Broku, udali się pod pomnik poświęcony „Żołnierzom Wyklętym” umiejscowiony w lesie na trasie Brok – Małkinia, aby pomodlić się i złożyć kwiaty w imieniu całej społeczności lokalnej Gminy Brok.
Zapraszamy do odwiedzania Biblioteki Publicznej w Broku, mamy ciekawe publikacje poświęcone Wyklętym Bohaterom.
Zachęcamy do przeczytania artykułu Historia Żołnierzy Wyklętych upamiętnionych w Broku
Historia Żołnierzy Wyklętych upamiętnionych w Broku
Gdzie znajduje się Pomnik?
Pomnik Poświęcony Pamięci Żołnierzom Wyklętym znajduje się w lesie tuż przy szosie z Broku do Małkini, w pobliżu wsi Glina.
Dlaczego wybrano to miejsce?
Miejsce na tablicę wybrano nieprzypadkowo. Do tej pory nie wiadomo, gdzie spoczywają ciała upamiętnionych Żołnierzy Wyklętych, ale wiadomo, że miejsce, gdzie ich upamiętniono, jest cmentarzem.
Dzięki relacjom przekazanym od najstarszych mieszkańców okolicy, którym z pokolenia na pokolenie przekazywano opowieści, że spoczywają tam żołnierze napoleońscy i żołnierze z okresu I wojny światowej, prawdopodobnie rosyjscy, w 2011 roku Nadleśnictwo Ostrów Mazowiecka przy udziale lokalnych przedsiębiorców postanowiło uporządkować ten teren. Ustawiono tam także trzy drewniane krzyże i kamienną tablicę z napisem „Miejsce Spoczynku Żołnierzy Wyklętych z Okresu Wojen Napoleońskich i I Wojny Światowej.
Kim byli bohaterowie polskiego powstania antykomunistycznego upamiętnieni na Tablicy?
Tablica pamiątkowa poświęcona Żołnierzom Wyklętym została odsłonięta 13 kwietnia 2012r. z inicjatywy Nadleśnictwa Ostrów Mazowiecka, których zainspirował ks. Jarosław Hrynaszkiewicz - proboszcz parafii w Broku, wydobywając trzy nazwiska z mroków zapomnienia, podczas Mszy Św. w 2011 r. w czasie odbywającego się brokowskiego etapu rajdu „Szlakiem Żołnierzy Wyklętych”.
Żołnierze Wyklęci to: kpt. Stanisław Pieszkowski ps. "Bomba", por. Hieronim Piotrowski ps. "Jur" oraz Jan Kmiołek ps. "Wir" działający na terenie powiatu ostrowskiego.
Kpt. Stanisław Pieszkowski działał na Ziemi Ostrowskiej do lipca 1946 roku. To on skonsolidował konspirację z żołnierzy obwodu AK "Opocznik" po fali aresztowań dokonanych przez NKWD jesienią 1944 roku. Przeniesiony został potem do olsztyńskiego inspektoratu WiN, ale trafił w ręce UB i 18 stycznia 1947 roku został zakatowany podczas przesłuchania.
Por. Hieronim Piotrowski był następcą kpt. Pieszkowskiego. Jego zasługą było, że obwód ostrowski WiN stał się jednym z najlepszych w okręgu białostockim. Zginął 17 stycznia 1947 roku podczas obławy na terenie pow. węgrowskiego.
Jan Kmiołek był w czasie okupacji żołnierzem AK, po wojnie WiN i ostatnim partyzanckim dowódcą w Puszczy Białej. Walczył na terenie trzech powiatów (także wyszkowskiego i pułtuskiego) do 27 sierpnia 1951 roku. Wydał go ubecki agent. Po aresztowaniu skazano go na 28-krotną karę śmierci. Wyrok wykonano 7 sierpnia 1952 roku w więzieniu na Mokotowie.
Historię Żołnierzy Wyklętych można przeczytać w wydanym przez IPN Komisji Ścigania Zbrodni Przeciwko narodowi Polskiemu opracowaniu okolicznościowym pt. „Żołnierze Wyklęci” Mazowsza i Podlasia 1944-1952 (opracowanie znajduję się w załączniku do artykułu).
Opiekę nad cmentarzykiem i odsłoniętą tablicą sprawuje Szkoła Podstawowa im. ks. Jana Twardowskiego w Glinie, która w dniu uroczystości (13 kwietnia 2012 r.) otrzymała symboliczny klucz (wykonany przez St. Dylewskiego) z rąk Nadleśniczego wówczas Piotra Uścian – Szaciłowskiego oraz Stanisława Dylewskiego.
